شیرازه دوزی فرش در قالیشویی خیام

check_box

دارای کادری مجرب و متخصص

check_box

نوبت دهی و پیگیری سفارشات بصورت آنلاین و تلفنی

check_box

پاسخ گویی تلفنی ۲۴ ساعته

check_box

دستگاه های تمام اتوماتیک

check_box

شستشو همراه با بهترین متریال شستشو

check_box

ضمانت کلیه خدمات

مراحل شیرازه دوزی

به نوارهایی که در دو طرف طولی فرش از ابتدا یا انتها قرار دارند شیرازه یا کنارپیچ فرش گفته می‌شود. این بخش از فرش در بافته های جدید معمولاً لوله ای شکل و کاملاً مدور است، اما در فرش های قدیمی به ویژه فرش های عشایری و روستایی ایران، به شکل نواری به عرض ۲ الی ۴ سانتی متر بوده است. شیرازه های فرش همچون یک قاب، فرش را احاطه کرده و علاوه بر زیبایی آن باعث استقامت لبه های طرفین فرش در مقابل ساییدگی و همچنین مقاومت فرش در مقابل ورود آب یا مایعات جاری می‌گردد.

بررسی بسیاری از قالیچه ها و دست بافته های قدیمی نشان می دهد که بافندگان برای محافظت بیشتر فرش، به جای الیاف پشم از موی بز برای شیرازه استفاده می کرده اند. زیرا موی بز مقاوم ترین الیاف حیوانی است که رطوبت از آن عبور نمی‌کند و همچنین حشراتی از جمله بید که الیاف فرش را به سهولت می جوند، نمی توانند آنها را جویده و به داخل فرش نفوذ نمایند.

شیرازه حصیری

بیشتر قالیهای روستایی و عشایری، به ویژه قالیهای قشقایی در شیرازه بافی، از شیرازه حصیری استفاده می‌کنند. بهتر است، در این نوع شیرازه، نخست شیرازه را به طور جداگانه تهیه کرده و سپس مانند روش شیرازه منفصل آن را دوخت می‌زنند . روش کاربه این صورت است که ابتدا ۴ عدد میخ را به صورت دو به دو، با فاصله ای به طول شیرازه قالی البته کمی بیشتر برروی زمین نصب می‌کنند، سپس خامه پشمی را در سوزن شیرازه داخل نموده و خامه را به صورت دو لا کنار هم قرار می‌دهند. میخ‌های رو به روی هم را با نخ چله متناسب با شیرازه قالی، که غالباً پشمی است، به صورت رفت و برگشت رو به روی میخ‌ها حرکت می‌دهند.

به صورتی که روی هر دو میخ رو به روی هم، یک نخ چله به صورت رفت و برگشت به دور هر میخ، خامه را گره زده و دوباره روی دو میخ کناری تر بعد ازهر رفت و برگشت انتهای چله را گره می‌زنند. سپس سوزن نخ شده با خامه را به صورت دو تار از زیر و دو تار از رو عبور می‌دهند و دفعه بعد تاری که از روی خامه رد شده است، خامه را از زیر آن رد می‌کنند و از روی تار که بار اول خامه از زیر آن رد شده بود، این بار خامه را از روی آن رد می‌کنند. آنگاه ابتدای خامه را در زیر خود خامه پنهان می سازد تا مشخص نباشد.

در صورتی که شیرازه فرش معیوب باشد، ولی تارهای شیرازه سالم و بدون عیب است، خامه های پیچیده شده به دور تارها باید با نوک قیچی بریده و از شیرازه جدا شود و از نو خامه هم رنگ متن فرش به صورت دورانی شیرازه دوزی شود.

شیرازه متصل

وسایل مورد نیاز :

  • خامه متناسب ازلحاظ رنگ با قالی
  • سوزن
  • نخ چرم دوزی

اگر درهنگام بافت قالی، شیرازه پیچیده شود و انتهای پودها در هر رج داخل آن باشد و اگر در اثر ساییدگی و یا هر عاملی این شیرازه از بین رفته باشد، آن را بریده و چنانچه قسمت ساده بافی آن پهن باشد به صورت زیر عمل می‌کنند: قالی را روی زمین پهن کرده و در قسمت کنار آن، در جهت عکس خواب قالی، پرز دو رج در طول قالی از قسمت ساده بافی قالی را با قیچی گرفته و از ته کوتاه می‌کنند.

سپس، قالی را از پشت بر روی زمین پهن کرده و سوزن شیرازه را با نخی که با خامه قالی چه از لحاظ جنس و نمره متناسب باشد، انتخاب و داخل سوراخ سوزن می‌کنند، بدون آن که سر خامه را گره بزنند. نخ چرم دوزی را کنار قسمت لبه قالی یعنی جایی که می خواهند شیرازه بدوزند قرار می‌دهند.

سوزن را از پشت داخل قالی می‌کنند و حالت فرو کردن سوزن باید به صورت مایل باشد؛ به طوری که سوزن داخل پرز قالی نشود و موقع فرو کردن سوزن در داخل قالی باید دو رج قبل از لبه و از اولین رج قالی نزدیک ریشه در داخل قالی فرو کرده و پس از خروج، دوباره سوزن را داخل رج دوم می‌کنند (چه در عرض و چه در طول). باید دقت شود که بین خامه ها فاصله نباشد و همیشه سوزن از یک ردیف داخل شود. این کار تا انتها انجام می‌شود و در انتها نخ اضافی را داخل شیرازه می‌پیچند تا بیرون نماند.

سر نخ خامه را نیز می‌توان در زیر این حالت حرکت دورانی پنهان کرد. استفاده از نخ چرم دوزی در هنگام دوخت قالی به صورت شیرازه متصل، برای جلوگیری از کسی ماندن یا جمع شدگی در شیرازه می‌باشد. البته پس از پایان بافت شیرازه، می‌توان نخ چرم دوخته شده را درآورد.

سایر شیوه های تهیه شیرازه متصل: برای شیرازه متصل می‌توان قالی را به پشت روی زمین پهن کرد و دو میخ با فاصله طول قالی در کنار لبه ها در دو طرف قالی تهبیه کرد و بعد نخ چله مناسب با رجشمار قالی را به آن متصل کرده و هنگام دوخت شیرازه توسط خامه می‌توان قالی را به دور نخ چله حرکت داد.

ترمیم قسمتی از شیرازه قالی : اگر قسمتهایی از شیرازه قالی آسیب دیده ولی در کل شیرازه سالم باشد، فقط به ترمیم همان قسمتهای آسیب دیده می‌پردازند. وسایل مورد نیاز مانند شیرازه متصل عبارتند از: در بعضی موراد نخ چله مناسب، نخ چله شیرازه. قالی را از پشت بر روی زمین پهن می کنند. اگر تارهای شیرازه نیز آسیب دیده باشد، ابتدا به ترمیم آن می‌پردازند.

شیوه ترمیم قسمتی از آسیب دیدگی چله شیرازه: ابتدا سوزن را با نخ چله متناسب با نخ شیرازه، همراه نمود و سوزن را از یکی از دو طرف قسمت آسیب دیده یک مقدار بالاتر در درون شیرازه وارد کرده و از سر دیگر شیرازه که آسیب دیده خارج می‌کنند. سپس این کار را دوباره انجام می‌دهند. تعداد تارهایی که کشیده می شوند باید برابر تعداد تارهای شیرازه باشد. پس از تارکشی، نخ شیرازه را در سوزن شیرازه داخل کرده و سوزن را در شیرازه های کناری وارد می‌کنند تا سر نخ آن محو شود. از آن نقطه وارد اولین رج لبه قالی شده و شیرازه دوزی را ادامه می‌دهند.

هنگامی که این عمل تا محل پارگی به اتمام رسید، دوباره سوزن را وارد شیرازه کناری می‌کنند تا سر آن محو شود و با قیچی سر نخ شیرازه را بریده و چنانچه زرده باشد، با سر درفش داخل شیرازه می‌کنند. اگر شیرازه داخل قالی بسیار نفیس و با ارزش از بین رفته باشد جاهای آسیب دیده باید فقط به صورت آنچه که دربالا گفته شد تعمیر شود.

در بعضی موارد، در قسمت شیرازه قالی، خامه از بین رفته است و قالیباف در هنگام بافت به طور کامل چله ها را با خامه نپوشانده است. در چنین مواردی، در بازار غالباً با کمک ماژیک یا جوهری که به نام نیش قلم معروف است، روی آن را رنگ می‌زنند. البته رنگ جوهر یا ماژیک باید متناسب با رنگ خامه شیرازه باشد.

اشتراک گذاری این صفحه با دیگران